«Μάγκες βρέθηκα σε μία παρέα και κάνανε αυτά τα καινούργια, τα μοδάτα ναρκωτικά Ήμουν τρελαμένος να κάνω και γω αλλά μόλις τους είδα πως γίνανε απλά το μετάνιωσα. Αγοράστε το χειρότερο μπάφο παρά αυτό».
Η φράση ανήκει σε χρήστη του διαδικτύου που καταθέτει τη γνώμη του σε φόρουμ με θέμα τα «νόμιμα ναρκωτικά». Όπως αναφέρει ρεπορτάζ εφημερίδας, πρόκειται για μία μόδα που έχει οδηγήσει στο θάνατο εκατοντάδες πιτσιρικάδες στο εξωτερικό, η οποία εδώ και αρκετό καιρό έχει φτάσει και στην Ελλάδα. Τα «legal drugs», όπως είναι γνωστά παγκοσμίως, είναι συνθετικές ουσίες, υποκατάστατα της κάνναβης, που πωλούνται ως αρωματικά χώρου σε πολύχρωμες –ελκυστικές για τους νέους- συσκευασίες.
Οι παρασκευαστές τους φροντίζουν να χρησιμοποιούν ουσίες που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του νόμου περί ναρκωτικών για να μπορούν να τα πουλάνε νόμιμα ως αρωματικάποτ-πουρί. Η βιομηχανία των «spice» (αρωματισμένων) ναρκωτικών – όπως συνηθίζουν να τα ονομάζουν οι αστυνομικοί- έχει αναπτύξει μάρκετινγκ που θα το ζήλευαν ακόμα και πολυεθνικές εταιρίες. Στο πλαίσιο αυτό δίνουν διάφορα ελκυστικά ονόματα στο προϊόν τους, όπως «head trip», «Boom», «Ultra Πυθία», «cloud 10» και «freedom fly».
Οι νέοι βάζουν το συνθετικό ναρκωτικό στα στριφτά τσιγάρα. Οι λόγοι για τους οποίους το επιλέγουν είναι γιατί είναι της μόδας, είναι φθηνό (κοστίζει περίπου 10 ευρώ το φακελάκι), το αγοράζουν νόμιμα και μπορούν να το καπνίσουν όπου θέλουν (καφετέριες, μπαρ) διότι δεν μυρίζει ύποπτα.
Στη Θεσσαλονίκη οι ψυχοτροπες ουσίες πωλούνται ακόμα και σε ορισμένα «επιλεγμένα» ψιλικατζίδικα και περίπτερα. Λιγότερο διαδεδομένο είναι στην Αθήνα. Σε ρεπορτάζ εφημερίδας στα περίπτερα της Ομόνοιας, του Συντάγματος και του Μοναστηρακίου δεν διαπιστώθηκε ότι πωλούνται «spice» ναρκωτικά. Αυτό, ωστόσο, από μόνο του δεν είναι καθησυχαστικό, καθώς με μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορεί οποιοσδήποτε να βρει διαδικτυακά μαγαζιά που πουλάνε με 12 ευρώ τα 10 γραμμάρια.
Ανώτατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. εξηγεί ότι «τα συγκεκριμένα συνθετικά ναρκωτικά δεν είναι συνήθως ανιχνεύσιμα και είναι ένα βήμα πιο μπροστά από το νόμο. Τα κυκλώματα συνεργάζονται με χημικούς που τα παρασκευάζουν με τρόπο που να είναι νόμιμα. Γνωρίζουν τις διατάξεις του νόμου και χρησιμοποιούν ουσίες που δεν εμπίπτουν σε αυτόν. Όταν η Αστυνομία κατασχέσει τέτοιου είδους ουσίες, τις στέλνει στο Γενικό Χημείο του Κράτους που διαπιστώνει την επικινδυνότητά τους και έτσι προστίθενται και αυτές στη λίστα με τα παράνομα σκευάσματα. Ωστόσο, αφενός η διαδικασία αυτή απαιτεί πολύ χρόνο και αφετέρου όταν οι ουσίες ενταχθούν στο νόμο τότε τα κυκλώματα τροποποιούν τα συνθετικά για να μπορούν να τις κυκλοφορούν ξανά νόμιμα».
Τον Ιανουάριο του 2016 οι λιμενικοί της Θεσσαλονίκης συνέλαβαν έναν εισαγωγέα «αρωματικών ποτ-πουρί» και έναν ιδιοκτήτη ψιλικατζίδικου που τα πουλούσε στο κατάστημά του στην ανατολική Θεσσαλονίκη. Συνολικά κατασχέθηκαν 230 συσκευασίες του ενός γραμμαρίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι ο συλληφθείς εισαγωγέας ισχυρίστηκε στην κατάθεσή του ότι εισήγαγε απόλυτα νόμιμα και με όλα τα παραστατικά τα προιόντα από την Ισπανία και πως είχε υιοθετήσει τις συστάσεις του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, σύμφωνα με τις οποίες οι συσκευασίες πρέπει να αναγράφουν ότι «η ουσία δεν καπνίζεται γιατί είναι επικίνδυνη».
Την επιγραφή αυτή φέρουν σχεδόν όλα τα φανταχτερά φακελάκια ανεξαρτήτως προέλευσης. Η παραγωγή τους γίνεται κυρίως στην Κεντρική Ευρώπη και στην Κίνα, αν και οι παλιότεροι αστυνομικοί της Δίωξης Ναρκωτικών στην Αθήνα θυμούνται μία υπόθεση που είχαν αποκαλύψει στην οποία τα υποκατάστατα συνθετικά κάνναβης παρασκευάζονταν από Ισραηλινό χημικό σε πρόχειρα εργοστάσια που είχαν φτιαχτεί στη γειτονική Βουλγαρία. Οι χημικοί χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη αποξηραμένα βότανα, τα οποία ψεκάζουν με επικίνδυνες συνθετικές ουσίες. Στη Σουηδία τα «legal drugs» σαρώνουν τις νεαρές ηλικίες και υπολογίζεται ότι μόνο το 2014, χρονιά κατά την οποία καταγράφηκε έξαρση, έχασαν τη ζωή τους 300 άνθρωποι. Η δεύτερη χώρα με τη μεγαλύτερη χρήση είναι η Ρωσία.
Ο ΕΟΦ ζητά ανακλήσεις
Σε έγγραφο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) με ημερομηνία 20 Απριλίου 2016 ζητείται η ανάκληση των ποτ πουρί αρωματικών χώρου με τις ονομασίες: «Exclussive», «Boom», «Ultra Πυθία» και «Cloud 10 Chill». Στα πρώτα τρία ανιχνεύτηκε από το Γενικό Χημείο του Κράτους συνθετικό κανναβινοειδές και στο τέταρτο η επικίνδυνη ουσία καθινόνη MDPV. «Τα παραπάνω προιόντα (τεμάχια αποξηραμένου ιστού) είναι δυνητικά ικανά να χρησιμοποιηθούν ως γόμωση σε τσιγάρα και να καπνιστούν. Οι εταιρίες εισαγωγής και διακίνησης οφείλουν να επικοινωνήσουν με όσους έχουν αγοράσει τα προιόντα αυτά στην Ελλάδα για να ολοκληρωθεί η απόσυρσή τους από την αγορά», αναφέρει το έγγραφο του ΕΟΦ. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το κάπνισμα των αρωματικών μπορεί να προκαλέσει –μεταξύ άλλων- ταχυκαρδία, υπέρταση, παραισθήσεις ακόμα και αιφνίδιο θάνατο.