Τον τελευταίο καιρό έχει ξεκινήσει μια συζήτηση με αφορμή την παρουσία του Airbnb στην Ελλάδα. Προφανώς δεν είναι μια εντελώς νέα συζήτηση, αλλά οι εικόνες με τις αντιδράσεις των κατοίκων στην Βαρκελώνη (και άλλες πόλεις) και το αντιτουριστικό κίνημα, έχει φέρει το θέμα στην επικαιρότητα.
Επίσης, με αφορμή την αύξηση του αριθμού των τουριστών στην Αθήνα η συζήτηση γίνεται και σε σχέση με τον ανταγωνισμό στα ξενοδοχεία, με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων να αναρωτιέται τι μπορούμε να κάνουμε, ειδικά από τη στιγμή που σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν ληφθεί μέτρα για την ρύθμιση του Airbnb, όσον αφορά την φορολογία αλλά και την περίοδο ενοικίασης.
Το θέμα είναι αρκετά περίπλοκο γιατί από τη μια μιλάμε για μια απλή διαδικασία με μικρό κόστος και μεγάλο και εύκολο κέρδος, σε μια περίοδο που πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων δυσκολεύονται με το οικονομικό βάρος των ακινήτων, ενώ από την άλλη υπάρχει η ανάγκη δίκαιης φορολόγησης και ταυτόχρονα πρέπει να υπολογιστούν και οι συνέπειες για την πόλη.
Γειτονιές σαν το Κουκάκι, τα Εξάρχεια και τα Πετράλωνα αλλά και το παραδοσιακό αστικό κέντρο της Αθήνας έχουν μια εντυπωσιακή αύξηση σε ενοικιάσεις μέσω της δημοφιλούς πλατφόρμας. Ειδικά στο Κουκάκι, δεν υπάρχουν πλέον διαμερίσματα προς ενοικίαση, ενώ και αυτά που ενοικιάζονται έχουν πολύ υψηλά ενοίκια, εξαιτίας της τεράστιας ζήτησης (το Κουκάκι είναι μέσα στην πρώτη δεκάδα των πιο δημοφιλών περιοχών στον κόσμο του Airbnb).
Το θέμα δεν είναι να εμποδίσουμε την ανάπτυξη αυτής της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά να βρούμε την ισορροπία με την ζωή της πόλης, καθώς δεν μπορεί να υπάρχουν περιοχές, στις οποίες πρακτικά θα αποκλείονται κάτοικοι από τη δυνατότητα στέγασης.
Στη Βαρκελώνη λόγω της τρομακτικής αύξησης του τουρισμού η δήμαρχος απαγόρευσε τη δημιουργία νέων ξενοδοχειακών μονάδων στην πόλη για δύο χρόνια. Υπάρχουν εταιρείες, οι οποίες για να ξεφύγουν από την απαγόρευση, αγοράζουν κτήρια κατοικιών εκδιώκουν τους ενοίκους και τα μετατρέπουν σε Airbnb. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να βρίσκονται άνθρωποι χωρίς τη δυνατότητα στέγασης καθώς το κόστος είναι μεγάλο και ο δήμος αγωνίζεται να βρεί λύσεις. Η αλλαγή στην πόλη είναι σημαντική, με παραδοσιακές γειτονιές να χάνουν το χαρακτήρα τους και ολόκληρη την πόλη να μεταμορφώνεται βία.
Στο Άμστερνταμ ο δήμος υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες να νοικιάζουν τις ιδιοκτησίες τους μέχρι 60 ημέρες το χρόνο και κάνει επιτόπιους ελέγχους (πόρτα-πόρτα) και σε περίπτωση παραβάσεων το πρόστιμο είναι μεγάλο. Άλλες πόλεις έχουν κάνει επιλογές, οι οποίες έχουν σχέση με την φορολογία (σε κάποιες περιπτώσεις οι δήμοι εισπράττουν κατευθείαν από την εταιρία).
Στην Ελλάδα υπάρχει η πρόβλεψη για φορολογία 45%, αφού οι ιδιοκτήτες εγγραφούν σε ειδική πλατφόρμα. Δυστυχώς, οι δήμοι δεν έχουν τη δυνατότητα παρέμβασης, σε ένα θέμα που επηρεάζει τη λειτουργία τους και τον χαρακτήρα τους.
Είναι προφανές ότι η δυνατότητα που δίνει αυτός ο τρόπος εκμετάλλευσης της ακίνητης περιουσίας είναι ενδιαφέρουσα και προσφέρει οικονομική ανάσα, αλλά δεν πρέπει αυτή η δυνατότητα να είναι ανεξέλεγκτη, καθώς το κόστος, ειδικά για τους πιο αδύναμους, ειδικά από τη στιγμή που στην Ελλάδα η κοινωνική κατοικία είναι ανύπαρκτη.
Υπάρχει ανάγκη διαμόρφωσης λύσεων, οι οποίες θα εξυπηρετούν όλες τις πλευρές, ώστε να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική δραστηριότητα, την ισόρροπη λειτουργία της πόλης και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Λευτέρης Παπαγιαννάκης / insider.gr