Κατονομάζοντας Αυτό που μας Ενοχλεί- Οι συγκρούσεις στα ζευγάρια και πώς μπορούμε να αποφεύγουμε τη συναισθηματική φόρτιση και τις αρνητικές επιπτώσεις της
Πολλές φορές είναι σωτήριο να κατονομάσουμε το πρόβλημα που προκύπτει μέσα στη σχέση. Ο ορισμός του προβλήματος οδηγεί σε μια συναισθηματική αποστασιοποίηση, κάνοντας το πρόβλημα να φαίνεται σαν “εξωγενές” παρά σαν ενδογενές” στοιχείο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να το συζητήσουμε, σαν κάτι που προέκυψε ανάμεσά μας, χωρίς να φταίμε εμείς γι’ αυτό, αποφεύγοντας έτσι να δημιουργήσουμε ένα μεγαλύτερο πρόβλημα, στην προσπάθειά μας να το αναλύσουμε.
Προσπαθήστε να αναλύσετε το ρόλο που παίζει ο καθένας σας στη σύγκρουση και στην μεταξύ σας επικοινωνία. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Η Έλινοε και ο Τέρι είναι ένα ζευγάρι που τσακώνεται πολύ συχνά. Η Έλινορ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί “ηφαίστειο”, εφόσον οι συναισθηματικές εκρήξεις της θεωρούνται από τον Τέρι απρόβλεπτες και αποσταθεροποιητικές. Μερικές φορές μάλιστα, έτσι ακριβώς φαίνονται και στην ίδια την Έλινορ. Όσο για τον Τέρι, θα του πήγαινε γάντι ο χαρακτηρισμός “πυροσβεστήρας”, καθώς οι προσπάθειές του αποσκοπούν στο να περιορίσουν τη συναισθηματική ένταση που νιώθει και εκφράζει η Έλινορ.
Παρόλο που αυτές οι μεταφορές μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα κολακευτικές ούτε για τον Τέρι ούτε για την Έλινορ, δείχνουν ωστόσο τη ματαιότητα της συμπεριφοράς και των δύο. Ξέρουμε, άλλωστε, ότι κανένας πυροσβεστήρας δεν είναι ικανός να σβήσει ένα ηφαίστειο.
Ωστόσο, τέτοιου είδους χαρακτηρισμοί των ρόλων που παίζουμε σε μια σύγκρουση μπορεί να γυρίσουν μπούμερανγκ. Αν αυτοί οι χαρακτηρισμοί έχουν σαν στόχο να γελοιοποιήσουν ή να κατηγορήσουν τον άλλο σύντροφο, τότε αντί να βοηθήσουν να απεμπλακούμε από τη σύγκρουση, θα οδηγήσουν στην περαιτέρω κλιμάκωσή της. Ένας πιο ασφαλής τρόπος θα ήταν να δώσουμε χαρακτηρισμούς όχι στους ρόλους μας, αλλά στην εξέλιξη της μεταξύ μας συνομιλίας, η οποία μας οδηγεί στην υιοθέτηση τοξικών λύσεων.
Καθώς δεν υπάρχει πληθώρα όρων που θα μπορούσαν να αποδώσουν με απόλυτη ακρίβεια τη διαδικασία της σύγκρουσης μεταξύ δύο ανθρώπων, η εξεύρεση του κατάλληλου όρου απαιτεί δημιουργική σκέψη. Αλλά, το πλεονέκτημα έγκειται στο γεγονός ότι ένας όρος που περιγράφει μια διαδικασία δεν μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί εναντίον του ενός ή του άλλου συντρόφου. Η Έλινορ και ο Τέρι επέλεξαν αρχικά τον πρωτότυπο όρο “Συναισθηματική Έξαρση και Κλιμάκωση” (ΣΕΚ), για να περιγράφουν την πορεία των συναισθημάτων τους κατά τη διάρκεια της φιλονικίας τους. Τελικά, όμως, κατέληξαν στον όρο “Αμοιβαία Έξαρση και Επίθεση “(ΑΕΕ), γιατί είναι πιο ευφάνταστος, πιο δίκαιος ως προς τις ευθύνες και των δύο, αλλά και επειδή τους διασκέδαζε η ομοιότητα με τα αρχικά της πολιτικής του ψυχρού πολέμου “Αμοιβαία Επιβεβλημένη Εξόντωση”.
Χαρακτηρίζοντας με έναν όρο τις συγκρούσεις μας, μπορεί να μας γίνει πιο εύκολο να μιλάμε γι’ αυτές, χωρίς να τις αναβιώνουμε, περιγράφοντας απλώς τη συμπεριφορά του καθενός, χωρίς να πετάμε το μπαλάκι ο ένας στον άλλο. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτούς τους όρους για να περιορίσουμε την επέκταση των συγκρούσεών μας. Όταν ο Τέρι λέει στην Έλινορ “Νιώθω να πλησιάζει μια ΑΕΕ”, συχνά αποτρέπει ή περιορίζει την ένταση της σύγκρουσης ανάμεσά τους.
Aπόπασμα από το βιβλίο Αντιμετωπίζοντας τις διαφορές μας. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Θυμάρι τις οποίες ευχαριστούμε για την ευγενική παραχώρηση του υλικού στο www.boro.gr